Ervaringsverhalen Lydia februari 2025
Introductie
Laat ik mijzelf eerst even voorstellen. Mijn naam is Lydia, ik ben 41 jaar oud, geboren en getogen in Zoetermeer en sinds 2006 woonachtig in de regio Maastricht. In 2016 belandde ik in de bijstand en werd ik meerdere keren medisch afgekeurd. Onlangs, ongeveer twee maanden geleden, kreeg ik bovendien de diagnose autisme. Hoewel ik op sociaal-economisch gebied vaak buiten de boot val, geloof ik dat dit grotendeels te wijten is aan een samenleving die exclusief opereert en iedereen die niet in het perfecte plaatje past, genadeloos uitsluit. In mijn komende bijdragen wil ik uiteenzetten hoe ik tot deze overtuiging ben gekomen, te beginnen met mijn ervaringen op de basisschool.
Vroege ervaringen met taal
Al op jonge leeftijd ontwikkelde ik een voorliefde voor lezen en schrijven. Cijfers spraken me daarentegen totaal niet aan - daar kom ik later op terug. Maar eerst wil ik vertellen over mijn vroege ervaringen met taal. In groep 3 beheerste ik lezen en schrijven al goed, en ik vond het bovendien ontzettend leuk! Toch ging het niet zonder obstakels.
Volgens mijn juf maakte ik een ernstige fout: wanneer een zin niet meer op dezelfde regel paste, schreef ik verder tussen de lijntjes in plaats van op een nieuwe regel. In mijn ogen was dat logisch, want het was immers geen nieuwe zin. Een nieuwe zin, zo werd ons verteld, moesten we op een nieuwe regel schrijven. De juf dacht daar anders over. Tot mijn schrik sloeg ze woedend op mijn tafel en bleef herhalen dat een nieuwe zin altijd op een nieuwe regel moest beginnen.
Daarnaast hield diezelfde juf me onnodig lang vast in het eerste leesgroepje. Omdat ik de jongste van de klas was, vond ze het ondenkbaar dat ik misschien wel eens de beste lezer zou kunnen zijn. Dit klinkt misschien arrogant, maar het speelde daadwerkelijk. Het groepje waar zij mij in vasthield bestond uit oudere kinderen die veel moeite hadden met korte zinnen, ook al waren die in zulke grote letters afgedrukt dat ze niet eens op een pagina pasten. Voor alle duidelijkheid: ik heb veel respect voor mensen met dyslexie of laaggeletterdheid en wil daar niets aan afdoen. Wat ik wél wil benadrukken, is dat leraren moeten beseffen dat een kind dat zich verveelt en probleemloos leest, niet per se in een beginnersgroepje hoeft te blijven, enkel omdat dat 'ongewoon' zou zijn.
Uiteindelijk zag de juf dan toch in dat deze situatie onhoudbaar was. Ik doorliep de daarop volgende leesgroepjes vlot en kwam, als jongste van de klas, al snel in het hoogste leesgroepje terecht. De andere kinderen waren aanzienlijk ouder, maar ik voelde me hier veel beter thuis. Helaas wordt er op scholen vaak weinig waarde gehecht aan lees- en schrijfvaardigheid. De nadruk ligt veel meer op cijfers.
Angst voor cijfers
Wiskunde - toegegeven, een taal op zich - was nooit mijn ding. In groep 4 kondigde de juf op een vrijdagmiddag aan dat we na het weekend de 'tafels' zouden gaan leren. Verbaasd keek ik naar het tafeltje voor me. Niemand nam vervolgens de moeite om uit te leggen waarom we die rijtjes eigenlijk uit ons hoofd moesten leren. Al snel ontwikkelde ik een angst voor cijfers. Jaren later ontdekte ik dat ik verrassend goed was in economie, een vak dat ik, tegen het advies van mijn docenten in, vroegtijdig liet vallen. Mijn motivatie? Ik vond, en vind, het economische systeem zoals we dat kennen immoreel.
Naast mijn worstelingen met cijfers waren er ook sociale uitdagingen. Maar daarover vertel ik meer in mijn volgende bijdrage.