Keynotelezingen

Mental Illness Stigma: Consequences, Disclosure and Interventions

Nicolas Rüsch
(deze lezing is in het Engels)

Stigma is een zware last voor zowel mensen met een psychische aandoening als de samenleving als geheel - en bovendien een kwestie van sociale (on)rechtvaardigheid. Nicolas Rüsch laat zien wat stigma is, wat de gevolgen ervan zijn, en welke interventies er zijn om publiek stigma, zelfstigma en structureel stigma tegen te gaan. Een van de manieren waarop mensen met een psychische aandoening kunnen omgaan met stigma is door zelf te bepalen in hoeverre zij daar open over willen zijn. Hij gaat daarom in het bijzonder in op interventies die mensen helpen om daar zelf beslissingen over te nemen.

Nicolas Rüsch is hoogleraar Openbare Geestelijke Gezondheidszorg aan de Universität Ulm in Zuid-Duitsland en adviserend psychiater bij het daaraan verbonden psychiatrisch ziekenhuis. Hij werd opgeleid in de volwassenenpsychiatrie en -neurologie in Freiburg en Rome, en werkte daarna twee jaar samen met de prominente stigmawetenschapper Patrick Corrigan in Chicago in het kader van een Marie Curie Fellowship van de Europese Unie. Later concentreerde zijn stigma-onderzoek zich op jonge mensen in risicogroepen, onder andere rond interventies zoals het programma Coming Out Proud (tegenwoordig Honest Open Proud, zie keuzesessie 'Trek het je niet aan'). Zijn meest recente werk gaat onder andere over self disclosure (open zijn over je psychische aandoening of niet); en over werkloosheid, geestelijke gezondheid en zorggebruik.

Chronic Shame and the Experience of Stigma

Luna Dolezal
(deze lezing is in het Engels)

De schaamte die het gevolg is van stigma blijft vaak verborgen en onuitgesproken. Dat kan de negatieve gevolgen van stigma voor de (geestelijke) gezondheid nog eens verergeren. Luna Dolezal belicht dit probleem vanuit de fenomenologie: een filosofische stroming die draait om de ervaring zoals mensen die beleven, in dit geval de ervaring van stigma die zich uit in chronische schaamte. Ze vertaalt deze theoretische basis heel concreet naar handvatten voor (zorg)professionals die werken met mensen die stigma ervaren: waarom deze professionals alert zouden moeten zijn op schaamte, en hoe zij daar op een goede manier mee om kunnen gaan.

Luna Dolezal is universitair docent filosofie en medische geesteswetenschappen aan de University of Exeter in het Verenigd Koninkrijk. Zij leidt daar twee interdisciplinaire onderzoeksprojecten: 'Shame and Medicine' (gefinancierd door de Wellcome Trust) en 'Scenes of Shame and Stigma in COVID-19' (gefinancierd door de UKRI-AHRC). Ze schreef onder andere The Body and Shame: Phenomenology, Feminism and the Socially Shaped Body (Lexington Books, 2015), en was mede-redacteur van Body/Self/Other: The Phenomenology of Social Encounters (SUNY Press, 2017) en New Feminist Perspectives on Embodiment (Palgrave 2018).

Stigma Power: Mental Distress, Poverty and Welfare

Imogen Tyler
(deze lezing is in het Engels)

Stigma is geen vanzelfsprekend gegeven, maar het heeft - net als alle concepten - een geschiedenis. In deze lezing pleit Imogen Tyler voor een beter historisch begrip van stigma: als een vorm van macht die besloten zit in de sociale relaties van het verzorgingsstaat-kapitalisme. Ze doet dat door te kijken naar de toenemende psychische nood in Groot-Brittannië, die samenhangt met de armoede en ongelijkheid veroorzaakt door bezuinigingen op de verzorgingsstaat.

Imogen Tyler is hoogleraar sociologie en hoofd van de afdeling sociologie van de Lancaster University in het Verenigd Koninkrijk. Als docent, schrijver en activist leidt ze een social action onderzoeksgroep, en maakt ze deel uit van de Morecambe Bay Poverty Truth Commission, van het bestuur van de UK Poverty Truth Commission Network, en van de Lancaster Black History Community group. Ze heeft veel gepubliceerd over kwesties rond sociale ongelijkwaardigheid en onrechtvaardigheid, onder meer in Revolting Subjects: Social Abjection and Resistance in Neoliberal Britain (2013) en Stigma: the Machinery of Inequality (2020).