Herhaling
Iemand die een psychotische ervaring heeft, is niet per se psychotisch. Zo’n ervaring kan zich ook los voordoen. Het hoeft ook niet te betekenen dat de persoon op termijn een psychotische stoornis ontwikkelt, maar de kans erop is wel groter. Vaak blijft het niet bij één psychotische ervaring: bijna één op de drie (30,1%) rapporteerde drie jaar later dat ze in de tussenperiode opnieuw tenminste één psychotische ervaring hebben gehad. Ongeveer één op de twintig Nederlanders (4,8%) die ten tijde van de eerste meting nog nooit een psychotische ervaring hadden gehad, rapporteerden bij de vervolgmeting drie jaar later dat ze in de tussentijd er voor het eerst wél mee te maken hadden gehad.
Andere klachten
Mensen met een depressie, angststoornis of een alcoholverslaving hebben vier keer zoveel kans op een psychotische ervaring. Voor mensen met een cannabisverslaving of zelfmoordgedachten is die kans zelfs zeven keer zo hoog. 'Dat mensen met dit soort problematiek een hogere kans hebben op het ontwikkelen van een psychotische stoornis was al bekend, maar dat zij ook vaker één of meerdere psychotische ervaringen hebben is nieuw', aldus de onderzoekers. Het gaat in dit voorbeeld om een samenhang waarbij we niet weten wat de richting is. Als mensen over een periode van drie jaar werden gevolgd bleek echter ook dat het hebben van een depressie of angststoornis gepaard gaat met een hogere kans op het voor het eerst in je leven krijgen van een psychotische ervaring. Het omgekeerde, of een psychotische ervaring ook vaker leidt tot bijvoorbeeld een depressie, is niet onderzocht.
Grootschalige, langlopende studie
De gegevens komen uit een grootschalige studie naar psychische gezondheid van volwassenen in Nederland bij ruim 4.600 mensen. (NEMESIS-2) Over een periode van negen jaar kregen zij vier keer in een mondeling interview een lijst van mogelijke psychotische ervaringen voorgelegd en moesten zij aangeven of ze zo’n ervaring hadden meegemaakt.
Vanuit de Open Universiteit was Nicole Gunther betrokken bij het onderzoek. De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Psychological Medicine:
Monshouwer, K., Ten Have, M., Tuithof, M., Van Dorsselaer, S., Bak, M., Gunter, N., De Graaf, R. (2022). Prevalence, incidence, and persistence of psychotic experiences in the general population: Results of a 9-year follow-up study. Psychological Medicine, 1-12. doi:10.1017/S0033291722002690.
