Biologische en psychologische voorwaarden voor leren overlappen elkaar, worden door elkaar aangestuurd en beïnvloed, interacteren met elkaar, maar beïnvloeden ook zichzelf weer. Binnen de vakgroep wordt ook veel onderzoek gedaan naar de psychologische voorwaarden voor leren, maar de scheidslijn tussen de biologische en de psychologische voorwaarden voor leren is dus niet zo strak als die hier gesteld wordt.

Sensorische prikkelverwerking, aandacht, executieve functies, gedrag en schoolprestaties

In deze onderzoekslijn richten we ons op de factoren aandacht, executieve functies en gedrag, waarvan bekend is dat deze samenhangen met leer- en schoolprestaties. Een nog iets minder bekende factor is sensorische prikkelverwerking, waarvan nu steeds meer aanwijzingen komen dat dit ook samenhangt met schoolprestaties. Daarnaast wordt in deze onderzoekslijn de samenhang tussen deze factoren onderling onderzocht. Bijvoorbeeld, als een kind een niet-optimale sensorische prikkelverwerking heeft, kan het mogelijk minder goed reacties op prikkels in de omgeving onderdrukken waardoor het de aandacht minder goed kan richten op schoolse zaken. Echter, in termen van executieve functies, kan dit niet kunnen onderdrukken van reacties ook verklaard worden door een slechtere inhibitie. Ook kan het ongepast reageren opgevat worden als externaliserend probleemgedrag. Dit is slechts één van de voorbeelden waarbij relaties tussen de verschillende factoren kunnen worden gelegd. Binnen deze onderzoekslijn worden ook de effecten van mogelijke interventies (zoals hulpmiddelen) onderzocht. Het doel van de onderzoeken binnen deze onderzoekslijn is om wetenschappelijke inzichten te verkrijgen, maar daarnaast ook om antwoorden te kunnen geven op vragen uit de (onderwijs)praktijk.

Projecten zijn:

• WOBBLE
• Onderwijs op Maat
• Onderwijs op Maat 2.0

Motivatie, self-determination theorie en spelrijk leren

Niet alle vormen van motivatie zijn hetzelfde. Steeds meer onderzoek laat zien dat intrinsieke motivatie, wat ook wel eens een ‘playful mind’ wordt genoemd, bij uitstek bevorderlijk is voor diepgaand leren. Een leeromgeving die dit ondersteunt, bijvoorbeeld door spelrijk te zijn of die zich aanpast aan de behoeften van de lerenden, is in dit verband een belangrijk studie-onderwerp. Er worden drie psychologische basisvoorwaarden onderscheiden die als cruciaal worden gezien om tot intrinsiek gemotiveerd leren te komen. We bestuderen deze drie variabelen, te weten de behoefte aan sociale verbondenheid, behoefte aan autonomie of vrijheid en gevoel van competentie.

Motivatie (grit, self-efficacy, growth mindset en doeloriëntatie) en studiesucces

We bestuderen de rol van motivatie als niet-cognitieve factor in studiesucces. Op deze wijze onderzoeken we hoe motivationele profielen zoals grit, self-efficacy, growth mindset en doeloriëntatie effect hebben op het academisch succes van OU studenten (hoger afstandsonderwijs). Aan de hand van interventiestudies die een positieve leercontext stimuleren beogen wij motivatie voor leren te bevorderen. 

Welzijn

Laag studentenwelzijn wordt in toenemende mate beschouwd als een last voor de volksgezondheid. Onderzoek van het RIVM heeft laten zien dat steeds meer jongeren te maken krijgen met psychische ongezondheid. Ondanks het feit dat studentenwelzijn een sterke invloed kan hebben op studiesucces, is er nog weinig onderzoek naar gedaan. Oorzaken voor een verminderd studentenwelzijn kunnen zowel buiten als binnen de onderwijscontext liggen. Ook is er nog weinig bekend over hoe het onderwijs zelf hierop kan inspelen en hoe onderwijs- en pedagogische vaardigheden van docenten kunnen helpen om studentenwelzijn te verbeteren. Binnen de vakgroep wordt daarom onderzoek gedaan naar de relatie tussen onderwijscontext, studentenwelzijn en studiesucces.

Projecten zijn:
•     Stressed2Learn