Oprichting Open Universiteit

Na verscheidene voorstudies, nota's en adviezen kwam Jos van Kemenade als minister van Onderwijs en Wetenschappen in 1977 met de beleidsnota 'Open universiteit in Nederland'. Typerend voor hem is dit citaat uit deze nota: ‘Eerste prioriteit blijft het scheppen van goede voorzieningen voor de zwakkeren in de samenleving, die tot nu toe onvoldoende kansen voor opleiding gehad hebben. Het realiseren van een Open Universiteit is echter eveneens noodzakelijk om de mogelijkheden te vergroten van degenen die in een latere fase van hun leven verdere kennis, inzichten en vaardigheden willen verwerven.’

De beleidsnota bracht een proces van voorbereiding op gang dat uiteindelijk leidde tot start van de Open Universiteit in 1984. 

Hoogleraar

Later, van 2002 tot 2008 was Jos van Kemenade als buitengewoon hoogleraar sociale wetenschappen verbonden aan de Open Universiteit, en vanaf het begin lid van de programmaraad van ons toenmalige Ruud de Moor Centrum voor professionalisering van onderwijsgevenden. In zijn afscheidsrede eind 2008 weigerde hij zich aan te sluiten bij het geklaag over de kwaliteit van het onderwijs, voor veel van de opvattingen over het onderwijs bestond volgens hem geen onderbouwing, integendeel zelfs. Rob Martens, hoogleraar onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit en wetenschappelijk directeur van NIVOZ: ‘Terugkijkend blijkt dat hij in bijna al zijn uitspraken en zijn visie op onderwijs profetisch was, steeds vanuit een oprechte en eerlijke betrokkenheid bij het onderwijs als de basis van de samenleving. En dat hij die oprechtheid altijd boven het politieke spel prevaleerde, daarmee het zichzelf politiek niet altijd gemakkelijk makend, kenschetst hem als een wijs man.’ 

Jos van Kemenade (foto: Guus Fingskes)