Het is bekend dat gepersonaliseerd leren tot het beste resultaat leidt als leerlingen taken selecteren van oplopende complexiteit, en als ze daarbij geleidelijk minder begeleiding krijgen. Helaas houden middelbare scholieren daar nauwelijks rekening mee als ze zelf hun leertraject mogen bepalen. Begeleiding bij taakselectie zou dus kunnen helpen.

Maar hoe kun je leerlingen het beste helpen bij het kiezen van hun leerroute? Geef je heel specifieke aanwijzingen op basis van resultaten en moeilijkheidsgraad? Geef je alleen een richting aan? Of laat je ze helemaal vrij? Onderzoek naar die strategieën leverde nog geen duidelijke winnaar op. Maar wat als je een combinatie van begeleidingsstijlen aanbiedt?

Actief nadenken

Halszka Jarodzka van de faculteit Onderwijswetenschappen van de Open Universiteit onderzocht die vraag samen met onderzoekers van de Universiteit Utrecht en Maastricht University in een experiment met derdejaars middelbare scholieren. De leerlingen maakten oefeningen over genetica in een gepersonaliseerde leeromgeving. Ze kregen daarbij een combinatie van specifieke en meer vrijblijvende begeleidingstrategieën. De feedback op de vorige oefening was steeds heel specifiek. Maar het advies over welke oefening als volgende te maken, gaf alleen een richting aan. Ze moesten dus zelf actief nadenken over hun keuze voor de volgende taak. Daardoor kozen leerlingen vaker voor de 'juiste' taakvolgorde met gaandeweg moeilijkere oefeningen met minder begeleiding. Niet iedere leerling hield zich overigens even goed aan de adviezen van de virtuele tutor. Maar degenen die dat wel deden, behaalden met de gemixte begeleidingsstijl gemiddeld betere resultaten op de kennistoets.

Reflectie

Opvallend was dat leerlingen ook in een van de controlecondities onverwacht hoog scoorden. Deze leerlingen kregen geen instructies maar wel vragen over hoe ze hun prestaties inschatten en hoe moeilijk ze de vorige oefening vonden. De onderzoekers vermoeden dat alleen het reflecteren op zulke vragen al een positief effect kan hebben op leerprestaties. Het onderzoek werd in juli online gepubliceerd door het onderwijswetenschappelijk tijdschrift Interactive Learning Environments.