Klinische psychologie 3: de klinische praktijk

De voorafgaande cursussen Klinische psychologie 1a, 1b en 2 gaan in op de theorie rondom soorten en benaderingen van psychopathologie (1) en diagnostiek en de behandeling van stoornissen (2). Het voornaamste doel van Klinische psychologie 3 is om theoretische kennis te vertalen naar de klinische praktijk, de vorming van een professionele attitude te stimuleren en aan te sporen tot een metaperspectief op de gehele hulpverleningscyclus. Je krijgt inzicht in de sectoren binnen de geestelijke gezondheidszorg en de samenwerking daartussen. De cursus bestaat uit drie thema’s: organisatie van de zorg, psychologisch handelen, en wetenschappelijk, maatschappelijk verantwoord en ethisch handelen.

Organisatie van de zorg
In dit cursusonderdeel onderzoek je de verschillende sectoren waarin klinisch georiënteerde psychologen werkzaam zijn en hoe deze sectoren in Nederland zijn georganiseerd, van generalistisch tot hooggespecialiseerd.
Daarnaast worden basiscompetenties besproken en de klinische zorgonderdelen (diagnostiek, indicatiestelling, behandeling en preventie) toegelicht.

Psychologisch handelen
Er zijn verschillende perspectieven op psycho(patho)logie mogelijk. Je leert deze verschillende visies en paradigma’s te vergelijken en wordt uitgedaagd om een eigen perspectief en een zelfstandige attitude te ontwikkelen.
Deze attitude wordt weerspiegeld in het maatwerk dat binnen geestelijke gezondheidszorg erg belangrijk is. Ook bestudeer je de rol en het belang van behandelprotocollen en daarnaast is er aandacht voor transdiagnostiek.
Aan de hand van casuïstiek stel je een functie- en betekenisanalyse op, en leg je uit hoe specifieke cognitieve gedragsinterventies ingrijpen op mechanismen die psychische klachten in stand houden.

Wetenschappelijk en maatschappelijk verantwoord handelen
Het is belangrijk om inzicht te hebben in de maatschappelijke en wetenschappelijke context waarin een (klinisch) psycholoog werkzaam is.
Verschillende concepten verdienen in dit licht aandacht: cliëntperspectief, diversiteit, regiebehandelaarschap, kennisbevordering, beroepsethiek en innovatie.
Ten slotte gaan we specifiek in op de begeleiding en behandeling van cliënten met suïcidale gedachten en suïcidaal gedrag.

Leerdoelen
Na het bestuderen van deze cursus kun je:
- verschillen tussen generalisten en specialisten benoemen
- professionaliseringsmodellen van generalistische en specialistische psychologen beschouwen
- de generalistische aanpak bij diagnostiek, indicatiestelling, interventie en procesbesturing benoemen
- de generalistische aanpak van de contextuele diagnostiek beschrijven
- de beroepsvorming van psychologen beschouwen
- de groei van de klinische psychologie beschrijven
- de rol van beroepsverenigingen voor psychologen beschouwen
- de rol van de wet BIG benoemen
- de verschillende sectoren benoemen waarin generalistisch opgeleide psychologen werken
- de verschillende competentiegebieden van generalistisch opgeleide psychologen beschrijven
- de verschillende competenties van generalistisch opgeleide psychologen benoemen
- uitleggen hoe de ggz voor volwassenen in Nederland is georganiseerd
- uitleggen hoe cliënten bij de verschillende ggz-echelons terechtkomen
- de rol van behandelprotocollen, transdiagnostiek en maatwerk binnen het psychologisch behandeltraject bediscussiëren vanuit verschillende perspectieven
- aan de hand van casuïstiek een casusconceptualisatie opstellen
- aan de hand van casuïstiek een functie- en betekenisanalyse opstellen
- de rol van de psycholoog en van de cliënt tijdens het psychodiagnostisch proces, de indicatiestelling en de behandeling beschrijven en beschouwen
- het nut van zorgstandaarden benoemen en zorgstandaarden gebruiken
- transdiagnostische factoren en behandelingen benoemen
- de rol van preventie voor generalist-psychologen beschouwen
- terugvalpreventie toepassen op concrete probleembeschrijvingen
- het belang van cliënt- en naastenperspectief en diversiteit toelichten en uitleggen hoe een psycholoog hiermee rekening moet houden
- de taken en verantwoordelijkheden van een regiebehandelaar benoemen, en tevens uitleggen hoe deze afwijken van die van een medebehandelaar
- het uitgangspunt en de componenten van evidence-based practice toelichten en aangeven waarom dit van belang is voor het dagelijks werk van een psycholoog
- de beroepsethiek en wetten die van toepassing zijn op psychologen beschrijven.