Open Universiteit en SOML werken samen aan professionalisering leerkrachten
De Open Universiteit en SOML vinden elkaar al geruime tijd in hun gezamenlijke missie: verbetering en vernieuwing van onderwijs, en tegelijkertijd docenten stimuleren en faciliteren om te blijven leren en mee te gaan met nieuwe ontwikkelingen.
Nieuwste wetenschappelijke inzichten
SOML bestaat uit zeven verschillende scholen voor voortgezet onderwijs. Kikken: 'Onze opdracht is om onderwijs te bieden dat leerlingen motiveert en klaarstoomt voor een mooie toekomst. Persoonlijke en professionele ontwikkeling van docenten is belangrijk om dat zo goed mogelijk te kunnen doen. Ik ben blij dat we dat mede kunnen overlaten aan de onderwijsexperts van de Open Universiteit. Wetenschappelijk gefundeerd onderwijs is voor SOML zeer waardevol, omdat onze docenten graag evidence informed voor de klas staan.'
Met de voeten in de klei
Omgekeerd is SOML een waardevolle partner voor de Open Universiteit, vult decaan Jan Don aan. 'Om onderzoeksubsidie te krijgen en maatschappelijk impact te maken moet je als universiteit de vertaalslag maken naar de onderwijspraktijk: je wilt de vragen aanpakken waar scholen elke dag mee te maken hebben. Nou, dan helpt het als je als onderzoeker regelmatig met de voeten in de klei staat en nauw contact hebt met docenten en leerlingen. In co-creatie kunnen we mooie en belangrijke dingen doen voor leerlingen, hun ouders, docenten en het management.'
Mythes over het brein ontkracht
In 2022 vormden Renate de Groot, hoogleraar Biopsychologie van leren, en Lucien Kester, waarnemend locatiedirecteur van het Grescollege in Reuver, al de Leergemeenschap neurowetenschappen bij SOML. De Groot: 'In tien theorie- en praktijksessies werden mythes over de werking van het brein ontkracht. De meest hardnekkige neuromythe is dat leerlingen basale executieve functies zoals werkgeheugen, inhibitie (het remmen van irrelevante prikkels), of het verschuiven van aandacht kunnen trainen. Maar uit onderzoek weten we dat je de basale executieve functies helemaal niet kunt trainen. Wat wel kan, is strategieën ontwikkelen om effectiever met deze executieve functies om te gaan, bijvoorbeeld door het werkgeheugen minder te belasten. Dat was echt een eyeopener voor veel docenten.'
Hoe kunnen we welbevinden leerlingen vergroten?
In de komende jaren ziet SOML de Leergemeenschap neurowetenschappen dan ook graag verder tot bloei komen. De Groot: 'Het plan is om met een tweede groep een vergelijkbaar traject te starten. Ook zijn behandelde thema’s omgezet in onderzoeksvragen voor promotieonderzoek'. Zo doet Maud Bouwens, docent Duits en faalangstreductietrainer van Sint Ursula in Leudal, onderzoek naar de vraag: Hoe kun je het welbevinden van leerlingen in een onderwijssetting vergroten? Bouwens: 'Als mentor merkte ik in de klas dat veel leerlingen minder lekker in hun vel zitten. En ook al heb je veel ervaring als docent, het blijft lastig om deze leerlingen goed te begeleiden. Vanuit de gedachte hoe meer kennis, hoe beter besloot ik om zelf onderzoek te gaan doen naar emotieregulatie. Inmiddels heb ik al vijfhonderd leerlingen op drie scholen van SOML bevraagd. Een mooi voorbeeld van hoe wetenschap en praktijk op elkaar aanhaken.'
Thematische ouderavonden
De wens van SOML is om rond meerdere thema’s leergemeenschappen op te zetten. Andere besproken ideeën voor samenwerking zijn onder andere thematische ouderavonden en aansluiting bij de jaarlijkse SOML-onderwijsdagen. De ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst vond plaats tijdens de Onderwijsdag 2024 in Roermond, een dag waarop professionele en persoonlijke ontwikkeling van SOML-medewerkers centraal staat. Op die dag gaf Nardie Fanchamps, verbonden aan de faculteit Onderwijswetenschappen bij de Open Universiteit, twee keer de workshop Programmeren leert lezen aan docenten van SOML.
Bestuursvoorzitter Thieu Kikken (rechts) van SOML en waarnemend decaan Onderwijswetenschappen Jan Don bekrachtigen de samenwerking. (Foto: Laura Knipsael)