null Onderzoek naar schoolcondities en leraarvaardigheden in vernieuwingsscholen

OW_Vernieuwingsscholen_14299_head_large.jpg
Digital Learning
Onderzoek naar schoolcondities en leraarvaardigheden in vernieuwingsscholen
De Synergieschool is een school waar regulier en speciaal basisonderwijs zijn geïntegreerd en waar, vanuit het idee van ‘passend onderwijs’, teams van leraren aan alle leerlingen een individueel leertraject aanbieden. Daarmee heeft de Synergieschool in het basisonderwijs een vergelijkbaar onderwijsconcept als Agora/Niekée in het voortgezet onderwijs. Een probleem voor deze vernieuwingsscholen is dat er nog maar weinig bekend is over hoe je als school deze manier van werken het best ondersteunt en over de vaardigheden waarover leerkrachten in dit systeem moeten beschikken. Het Welten-instituut gaat, met steun van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO), hier onderzoek naar doen.

Passend onderwijs

Zeker in het kader van passend onderwijs zijn scholen zoekende naar nieuwe manieren van werken om alle kinderen in hun eigen woonomgeving naar school te kunnen laten gaan en daar tot hun recht te laten komen. De samenwerking tussen scholen voor basisonderwijs en speciaal basisonderwijs loopt echter vaak stroef laat staan dat van ‘ontschotting’ sprake is. Daardoor blijft ‘passend’ onderwijs een voortdurend en ook organisatorisch probleem. Bij de Synergieschool en Niekée zijn de schotten weggenomen en organiseren ze individuele leertrajecten zowel voor ‘reguliere’ leerlingen als leerlingen met gedragsproblemen. De twee instellingen hebben er van meet af aan voor gekozen om de gekozen onderwijsvernieuwing, gericht op het bieden van een passend individueel leertraject voor ‘reguliere’ leerlingen en die met gedragsproblemen, via onderzoek te volgen. De inzichten uit het onderzoek kunnen andere scholen helpen bij de vraagstukken waar zij tegenaan lopen bij het organiseren van passend onderwijs.

Schoolcondities en leraarvaardigheden

Het Welten-instituut volgt Agora, heeft in het verleden al samengewerkt met de Synergieschool in Roermond en gaat nu opnieuw onderzoek doen samen met beide scholen. Twee vragen staan centraal. De eerste vraag heeft te maken met de schoolcondities (de ‘cultuur’). Welke schoolcondities ondersteunen de nieuwe manier van werken in dit soort vernieuwingsscholen? Bij schoolcondities kun je denken aan manier van leidinggeven, leerklimaat en competenties, autonomie en verbondenheid. Deze condities worden in kaart gebracht via vragenlijsten onder leraren. De tweede vraag heeft te maken met de leerkrachten. Wat zijn belangrijke leraarvaardigheden (op individueel en teamniveau) die passen binnen vernieuwingsscholen? De leraarvaardigheden gericht op ‘reguliere’ leerlingen en die met gedragsproblemen zullen worden gemeten en gevolgd via een nog te ontwikkelen feedbackinstrument waarbij ook de feedback van leerlingen wordt meegenomen. Op dit laatste punt kan verder gebouwd worden op eerder onderzoek dat gedaan is met de Synergieschool.

360 graden feedback

In dit project wordt een 360 graden feedbackinstrument ontwikkeld voor leraarvaardigheden. De unieke vaardigheden en expertise van elk lid in het team voor het aanbieden van onderwijs aan ‘reguliere’ leerlingen en die met gedragsproblemen zal erkend en gewaardeerd worden. Minder vaardige teamleden zullen begeleid worden in de ontwikkeling van hun talenten, zodat het team als geheel kan instaan voor het onderwijs op de scholen. Dit instrument zal worden ingebed in de dagelijkse onderwijsactiviteiten op de scholen. Hierdoor zal het ook een leven kennen na afloop van dit project.

In dit onderzoeksproject werkt het Welten-instituut samen met Stichting SOML (Niekée), Stichting Swalm en Roer (Synergieschool), Irisz onderwijsadvies, Fontys Hogeschool (lectoraat Opleiden in de school), Universiteit Maastricht en verschillende andere Limburgse instellingen voor basis- en voortgezet onderwijs. Vanuit het Welten-instituut zijn betrokken de onderzoekers Arnoud Evers, Emmy Vrieling, Gino Camp, Rob Martens en Jos Claessen. Het onderzoek heeft een looptijd van 18 maanden en wordt mede gefinancierd door NRO.