Lezing: Smart Cities door slim gebruik van energienetwerken: Mijnwater 3.0

Sprekers: ir. Herman Eijdems & ir. René Verhoeven, Mijnwater BV, winnaars Geothermal Energy Award 2015

Leverden de oude steenkoolmijnen in de vorige eeuw in Heerlen en omgeving kolen voor de verwarming van huizen, het water dat nu in de mijngangen staat blijkt een van de belangrijkste duurzame energievoorziening te zijn van deze eeuw. Herman Eijdems laat zien welke rol dat mijnwater uit de ondergrond speelt in de roadmap naar energieneutraal, en welke stappen daarvoor genomen zijn vanaf de start in 2008 en nog in het vooruitzicht liggen. Daarbij laat hij ook zien welke maatschappelijke aspecten daarbij een rol spelen. René Verhoeven zal dieper ingaan op het mijnwater-concept als vorm van kwalitatieve duurzame energie. Hij zal daarbij zeker een beetje techniek niet schuwen: de techniek die nodig is om dit water uit de diepe ondergrond te kunnen gebruiken als warmtebron voor het verwarmen én koelen van gebouwen, woningen en kantoren. Vanuit de ervaringen in de praktijk ontwikkelen zich razendsnel plannen om van mijnwater energie een 'demand supply' systeem te maken: Mijnwater 3.0. Met het winnen van de Geothermal Energy Award 2015 is erkend dat het Mijnwaterproject een intelligente toepassing is van geothermische energie

ir. Herman Eijdems
Herman Eijdems studeerde Bouwfysica, richting Civiele Bouwkunde bij de TU Delft. Hij is eigenaar van P2P-consult en is als consultant innovatiemanager bij het Mijnwaterproject. Daarnaast is Herman internationaal betrokken bij de ontwikkeling van en discussie over nieuwe energieconcepten, en over de noodzaak van duurzame energie en de rol die mijnwaterenergie daarin kan spelen. Recent nam hij deel aan de conferentie Sustainable Places in Savona en aan de Groningen Energy Summer School 2015, met als thema: Smartgrids from an Interdisciplinary Perspectieve: bridging old and new energy systems.

ir. René Verhoeven
René Verhoeven studied mechanical engineering and process technology at the Technical University of Aachen (1993). He started his carrier at Cofely as a process en lead engineer and worked there for 7 years mainly engaged with concept and basic design and development of drinking water, waste water treatment and sludge drying plants. In 2001 he went to work at Essent energy corporation (now part of RWE). First 4 years as a project developer of industrial water plants (cooling, process, demineralized water and waste water treatment). In 2005 he switched from the water to the energy business. First as process and lead engineer on a power plant, then back to the market (missing the commercial environment) as a project and product developer at Essent Energy Services and Essent Local Energy Solutions. He worked there for 6 years mainly concerning sustainable ESCO-projects and District heating networks. Together with a colleague of Essent he founded his own company TriSkill BV focused on the development and exploitation of sustainable energy solutions. And so he came to work for the Mijnwater in Heerlen as a Cluster manager, designer of the new innovative Minewater 2.0 concept and responsible for the transformation and development of the Minewater project from a pilot system into a full-scale hybrid sustainable energy infrastructure. In this job his water en energy experience come together which is highly satisfying. He would describe himself as a driven builder and architect who is able to connect the commercial, economic, technical and financial aspects to workable pragmatic solutions with the involved parties and disciplines.

Lezing: Hoe wankel is onze bodem? Een geodetisch perspectief

Spreker: Prof.dr.ir. R.F. (Ramon) Hanssen, Dept. Geoscience and Remote sensing, TU Delft

Van wat er zich onder onze voeten afspeelt hebben we vaak weinig benul. De methoden om ‘in de aarde te kijken' zijn zeer beperkt. Echter, door het aardoppervlak goed te observeren, bijvoorbeeld vanuit satellieten, is er een hele hoop af te leiden over het gedrag in de ondergrond. In deze lezing kijken we naar de nieuwste methoden om bewegingen van het aardoppervlak te meten, om mogelijke gevaren vroegtijdig te zien aankomen, of om te begrijpen wat er zich in de ondergrond afspeelt. We kijken naar de effecten in oude mijngebieden, zout-, water- en gaswinning, sinkholes, en tektoniek.

Prof.dr.ir. R.F. (Ramon) Hanssen
Ramon Hanssen is Antoni van Leeuwenhoek professor in Earth Observation. He studied aerospace engineering and geodetic engineering at TU Delft (M.Sc. 1993). He specialized in the geodetic use of radar interferometry (InSAR) and worked at Stuttgart University (1996), the German Aerospace Center (DLR), (1997) and Stanford University (1997-1998). In 2001 he received the PhD degree (cum laude) of TU Delft. His text book on Satellite Radar Interferometry is well known in the scientific community. He serves as an expert in various ESA panels for new satellite developments. He received a Fulbright Fellowship in 1997, the Innovational Research Award (NWO) and the Bomford Prize of the International Association of Geodesy in 2003. In 2008 he was awarded the Antoni van Leeuwenhoek chair at Delft University of Technology. In 2007 and 2008 he received the SBIR award for founding a spin-off company on radar remote sensing, now known as SkyGeo. Since 2012 he is visiting professor at Wuhan University, China.
Prof.dr.ir. R.F. (Ramon) Hanssen, Dept. Geoscience and Remote sensing, TU Delft, Stevinweg 1, 2628 CN Delft, The Netherlands, r.f.hanssen@tudelft.nl

Lezing: Het wordt druk in de bodem

Spreker: Gerard Doornbos, kwaliteitcoördinator en veldwerkdeskundige Bodem, Grontmij BV, trekker projecten Internationaal Jaar van de Bodem

Het wordt druk in de bodem, maar hoe kunnen publiek, bewoners, managers en beslissers meedenken en keuzes te maken over die onzichtbare, onbekende en soms ongrijpbare ondergrond? Door de bodem te visualiseren is het gemakkelijker om alle effecten van ingrijpen en belangen op korte en termijn af te wegen. De methode kan zo eenvoudig of ingewikkeld gemaakt worden als nodig en nuttig is. In grote stappen gaat de spreker door de geologie van Nederland aan de hand van kenmerkende beelden. Vanuit de geschiedenis van het bestuderen van de bodem komen recente ontwikkelingen aan bod. Tegelijkertijd krijgt het publiek een fictieve doorsnede van de ondergrond van Nederland voor ogen. Met deze simpele methode kan duidelijk gemaakt worden welke kenmerken de bodem heeft en hoe deze samenhangen met de functies en dynamiek van onze ondergrond. Tijdens deze reis door ons fictieve stuk bodem komen we misschien wel de belangrijkste waarde van onze ondergrond tegen: het onverwachte. Lutum + silt = niet altijd leem……, is 1 + 1 wel altijd 2?

Gerard Doornbos
Gerard Doornbos is sinds 15 jaar kwaliteitcoördinator bij de afdeling Bodem bij Grontmij BV, onderdeel van Sweco, na tien jaar bodemkartering. Zijn dagelijks werk is een mix tussen het werken aan bodem standaarden (technisch; organisatorisch) en het juist afwijken van die standaarden om maatwerk te kunnen leveren. Voorbeelden zijn kwaliteitssystemen met en voor specialisten, o.a. veldwerk, bodemsanering, archeologie, warmtekoudeopslag. Dit soort systemen moeten voldoen aan wet-en regelgeving, branche afspraken, centrale bedrijfsafspraken en bovendien werkbaar en praktisch zijn voor de gebruikers. Gerard is actief in nationale standaardisatie (NEN, SIKB) en internationale standaardisatie (ISO/TC190 Soil quality). Dit betekent veel overleg en afstemming met andere betrokkenen en instanties in het vakgebied (o.a. WUR, TNO, PAW, VKB). Daarnaast is Gerard vrijwilliger bij IVN (Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid), als coördinator Natuurtuin Lochem, en als gids bodemkunde en geologie (Lochemse- en Needse Berg), en docent van diverse cursussen. In 2015 betekenen deze interesses en werkzaamheden veel activiteiten in het kader van het internationaal Jaar van de Bodem (FAO #IYS2015 @JaarvandeBodem):  professioneel, hobbymatig en het grote grijze gebied daartussen.

Workshop Quick Consultancy

In een korte werksessie analyseren teams, samengesteld uit de symposiumdeelnemers, een actueel vraagstuk over het toenemend gebruik van de ondergrond en de impact daarvan. Het team analyseert op basis van de informatie uit het symposium aangevuld met informatiemateriaal en de eigen expertise vragen over de casus, zoals 'Waarom is het voor dit vraagstuk belangrijk om meer over de ondergrond te weten?', 'Hoe kan deze ontwikkeling invloed hebben op de ondergrond', 'Welke sociaal-ecologische gevolgen zijn daarbij in het geding? 'Welk onderzoek is er nodig om de impact op de ondergrond beter te begrijpen? Na deze analyse op poster (flipover) presenteren deze 'consultants' in een snelle pitch hun 'quick advice': kort en bondig op basis van eigen expertise als team!