Compacten

Compacten is het verkorten van instructie en het schrappen van lesstof uit reguliere methoden. Dit blijkt een effectieve manier om aan te sluiten bij de onderwijsbehoeften van (hoog)begaafde leerlingen. Maar compacten blijkt ook lastig voor leerkrachten. Marije den Otter ontwikkelde in het kader van haar masterscriptie een compact-tool. De tool helpt leerkrachten om op een onderbouwde en gestructureerde manier te compacten.

Compacten in zes stappen

Na vooronderzoek en tussenevaluaties, waarbij ze ook samenwerkte met een aantal leerkrachten en leerlingen, kwam Den Otter tot een tool met zes stappen. Deze stappen zijn: leerdoelen definiëren, voortoetsen, lessen selecteren, verrijking plannen, uitvoeren geplande aanpak en evalueren. Een groep van vijf basisschoolleerkrachten ging vervolgens aan de slag met de tool. Ook werden dertien leerlingen uit groep vier tot en met acht bij het onderzoek betrokken. Op basis van hun bevindingen werd de tool bijgesteld met een tweede versie als resultaat.

Compacten en autonomiebehoefte van leerlingen

Uit de evaluatie blijkt dat de ene leerkracht beter uit de voeten kon met de tool dan de ander. Hoe goed docenten in staat waren om met de tool te compacten, bleek afhankelijk van de mate waarin ze in staat waren aan te sluiten bij de autonomiebehoefte van hun leerlingen. Autonomie is een aspect van zelfsturend leren. Over de relatie tussen compacten en zelfsturend leren is echter nog weinig bekend.

Het onderzoek en de compact-tool (bijlage 13 uit de masterscriptie) zijn vrij beschikbaar.