‘Bij open innovatie wordt interne kennis, die niet direct kan worden gecommercialiseerd binnen de huidige businessmodellen, naar buiten gebracht, ofwel externe kennis binnengehaald om zo interne innovatieprocessen te versterken’, zegt Roijakkers. ‘Tot voor kort werd kennis over open innovatie vooral gegenereerd in de context van grote bedrijven. Voor kleine bedrijven was niet veel knowhow beschikbaar. Men ging er eigenlijk van uit dat de kennis over grote bedrijven ook toepasbaar was op de kleine, maar dat blijkt toch niet zo eenduidig. Kleine bedrijven kennen unieke uitdagingen die grote bedrijven niet hebben, zoals gebrek aan tijd en andere resources. Het boek zoomt in op deze verschillen en bekijkt onder meer het toepassen van open innovatie binnen het MKB, de manier waarop MKB-bedrijven samenwerken in netwerkverband en het op inzichtelijke wijze meten van open innovatie-prestaties binnen het MKB.’

Succes door OI 

Roijakkers heeft inmiddels veel ondernemers ontmoet die heel succesvol zijn in open innovatie. ‘Dit zijn mensen die geloven in de kracht van samenwerking en samen werken in alles wat ze doen. Ze zetten hun bedrijf vaak al op op basis van een netwerk van samenwerkingsverbanden. Zo creëren ze tijd en ruimte voor zichzelf en managen ze hun bedrijf op proactieve wijze. Deze ondernemers zijn leidend in hun sector door open innovatie toe te passen. Maar ik kom ook ondernemers tegen die helaas wantrouwend staan ten opzichte van samenwerking. Ze zijn bang om kennis kwijt te raken aan de concurrentie. Erg jammer. Want hierdoor missen ze belangrijke voordelen, zoals toegang tot inzichten van partners over nieuwe klanten, markten en technologische ontwikkelingen. Soms wordt dit soort bedrijven uiteindelijk wel gedwongen tot samenwerking, omdat er een faillissement dreigt. Maar dan is het vaak al te laat om nog om te schakelen. Open innovatie vergt een cultuuromslag die niet zo snel te realiseren is.’

Schaarste en overvloed

Dat veel bedrijven nog huiverig zijn om open innovatie toe te passen, heeft volgens Roijakkers te maken met de manier van denken. ‘Denken vanuit schaarste leidt tot concurrentie, het vergaren van een groter stuk van de taart ten koste van anderen, het idee dat je alles zelf moet doen en kunnen. Denken vanuit overvloed leidt tot samenwerking en delen, het vergroten van de taart voor iedereen, het specialiseren in waar je goed in bent en de rest overlaten aan anderen. Ik heb veel managers gesproken die heel open zijn over hun open innovatiepraktijken. Ze zijn bereid tot delen omdat ze overtuigd zijn van hun eigen kracht. Ook vinden ze dat, als ze hun ervaringen en best practices delen, ze anderen helpen om beter te leren samenwerken en innoveren. Dit biedt henzelf toegang tot betere kennis en capabele partners. Deze mensen denken aan de lange termijn en aan het grote geheel. Een mooi voorbeeld is Tesla, wat zijn IP beschikbaar stelt, zodat andere partijen hun technologische kennis op het juiste niveau kunnen brengen. Korte termijn denken en niet kunnen zien hoe jouw onderdeeltje past in het grotere geheel is denken vanuit schaarste en helpt niet bij open innovatie of het werken aan onze grote uitdagingen, onder andere wat betreft duurzaamheid.’

Samen met de klant

Roijakkers ziet veel voordelen in samenwerking. Voor organisaties, maar ook voor de consument en de maatschappij als geheel. ‘We verkwisten veel tijd en energie aan telkens opnieuw het wiel uitvinden. Terwijl de oplossing er vaak al ligt, als we maar bereid zijn om buiten de grenzen van ons eigen wereldje te kijken. Vaak denken bedrijven vanuit hun eigen technologische competenties en producten. Ze besluiten dan op basis van deze kennis wat de klant nodig heeft en besteden innovatiemiddelen aan die projecten. Terwijl het samenwerken met de klant en het in kaart brengen van diens wensen en problemen kan leiden tot veel effectievere en efficiëntere innovatieprocessen en veel succesvollere innovaties. Je bespaart daarmee een hoop tijd en geld, maar bovendien sluit je innovatie waarschijnlijk beter aan bij de klantbehoefte, waardoor het succes op de markt groter is.’

Lange termijn

Als het aan Roijakkers ligt, krijgen we een wereld zonder concurrentiegedachte. ‘Om onze huidige uitdagingen het hoofd te bieden zie ik veel meer baat bij lange termijn denken, samenwerking, delen, gezamenlijk eigenaarschap van deze uitdagingen, et cetera. Je ziet deze vormen van samenwerking al ontstaan in de vorm van ecosystemen. Deze samenwerkingsverbanden hebben een duidelijke maatschappelijke focus, vaak duurzaamheid. Ze bestaan op de lange termijn, doen aan gezamenlijke strategievorming, creëren waarde op het niveau van het ecosysteem, in plaats van op het niveau van bijvoorbeeld individuele partners.’

Researching Open Innovation in SMEs is o.a. te koop bij deze uitgever.