null Boek Sarah de Mul genomineerd voor Bob den Uyl Prijs 2018

CW_RetourSanSebastian_nominatie_head_large.jpg
Samenleving
Boek Sarah de Mul genomineerd voor Bob den Uyl Prijs 2018
Het boek 'Retour San Sebastian: opgroeien met een vaderland in de verte' van de Vlaamse cultuurwetenschapper prof. dr. Sarah de Mul, hoogleraar Literatuur, cultuur en diversiteit aan de Open Universiteit, is samen met vijf andere auteurs genomineerd voor de Bob den Uyl Prijs 2018. De VPRO kent deze prijs voor de vijftiende keer toe aan het beste Nederlandstalige journalistieke reisboek van het afgelopen jaar. De prijs wordt uitgereikt op zondag 17 juni 2018 en de winnaar is een week later te gast bij Jeroen van Kan in het programma 'VPRO Boeken'. Natuurlijk hoopt Sarah die dag op de televisie te mogen verschijnen.

Nominatie

Compleet en aangenaam verrast was Sarah, toen ze hoorde dat haar boek is genomineerd. 'De uitgever heeft het boek ingestuurd, ik wist dus van niks. Ik moet zeggen dat ik het een hele eer vind, want mijn naam prijkt nu tussen verschillende grote namen, zoals Kader Abdolah en Stefan Brijs. Tegelijk is het ook een erkenning. Normaal gesproken schrijf ik wetenschappelijke verhandelingen, dit boek was voor mij een experiment met een compleet nieuw genre voor me, waar ik vooral een breder publiek mee wilde bereiken. Die kans krijg ik nu, en daar ben ik ontzettend blij mee.'

Thuis?

Sarah woont met haar Baskische partner Nikolas in Antwerpen. In haar boek onderzoekt ze de Baskische identiteit en cultuur aan de hand van een reis die ze vier jaar geleden maakte met hun dochtertje Lide, die destijds 4 jaar was. 'Lide wordt tweetalig opgevoed. Een groot deel van haar familie woont in Baskenland. We wilden Lide dan ook kennis laten maken met het geboorteland van haar vader. Wat betekent het om op te groeien met een 'vaderland in de verte?' En wat is dan eigenlijk 'thuis'? Je hebt een affiniteit met beide landen, en beide voelen een beetje als thuis aan, maar nooit volledig. Het is een continue proces.'

Identiteit

Tegelijk wilde Sarah in haar boek het beeld wat veel mensen hebben van Baskenland als brandhaard van politieke conflicten en terrorisme ondermijnen en wat nuanceren. 'Er is politiek gezien immers enorm veel veranderd, sinds ik er in 2000 voor de eerste keer kwam. In dat jaar was de ETA nog alive and kicking en waren onlusten en betogingen aan de orde van de dag. In 2011 kondigde de ETA een definitieve wapenstilstand af en enkele weken geleden is de beweging zelfs geheel opgeheven. Natuurlijk leven de sentimenten nog steeds, zowel onderhuids als in het openbaar, zijn veel problemen nog steeds niet opgelost en leeft het onafhankelijkheidsverlangen nog steeds. Maar de hevigheid waarmee men dat kenbaar maakt is wat afgenomen. Het politieke conflict in Baskenland is enorm complex. In mijn boek probeer ik dat beter uit te leggen. Daarbij probeer ik de lezer meer bekend te maken met de essentie van de Baskische identiteit. Dat doe ik onder meer aan de hand van ontmoetingen die ik had met alledaagse en gewone mensen in de stad Donostia-San Sebastián. Zo probeer ik aan de hand van kleine verhalen antwoord te krijgen op grote vragen.'

Meer dan een reisverslag

Sarah vindt dat een goed reisboek meer moet doen dan alleen een reis en een plek beschrijven. 'Ook mijn proefschrift ging al over reisliteratuur en het debat wat dat nou precies is, reisliteratuur. In feite is het een mengvorm, zo hebben de meeste cultuurwetenschappers het inmiddels op een akkoord gegooid. Aan de ene kant heb je te maken met een etnografie, maar tegelijk ook met een biografie. Je beschrijft de plek die je bereist, de cultuur, de mensen, maar tegelijk ook de ontwikkeling die je als individu, als ik-figuur, doormaakt tijdens zo’n reis en op die bewuste plek. Je kunt eigenlijk spreken van een autobiografie, die tot stand komt door juist de ander te beschrijven. Zo was dat ook met Lide. Door mijn ogen zien we als lezer wat zij ervaart bij haar kennismaking met het geboorteland van haar vader.'

Prof. dr. Sarah P.J. de Mul