(thema 2)

Janny Bloembergen-Lukkes (CW), Gemma Blok (CW) en Litske Strikwerda (RW)

Postdoc onderzoeker: Wim de Jong

Dit project onderzoekt de opkomst van een voorzorgsamenleving op het terrein van het wetshandhaving en de geestelijke gezondheidszorg. Deze opkomst is gerelateerd aan de zogeheten 'urban crisis' van de jaren tachtig, die veroorzaakt werd door suburbanisatie, criminaliteit en drugsepidemie. Het project tracht te achterhalen hoe voorzorg de wens met zich meebrengt een 'culture of control' te creëren, waarin de nadruk verschuift van bestraffing en behandeling achteraf naar het monitoren van risicobevorderend gedrag vooraf. Bij het opschonen van (binnen)steden spelen enerzijds cameratoezicht, pre-crimesystemen en gebiedsverboden een rol, en anderzijds een benadering van verslaafden en psychiatrische patiënten met behulp van onder andere heroïneverstrekking om de overlast voor de samenleving in te perken, de zogeheten 'bemoeizorg' en meldpunten voor Zorg en Overlast.

Het project kijkt hierbij naar bestuurlijke policy frames, maar ook naar de rol die burgers spelen als object, als actieve aanjager en als partner van de overheid in deze voorzorgcultuur. Deze processen worden geanalyseerd aan de hand van het voorbeeld van Amersfoort sinds de jaren tachtig, dat zich ontwikkeld van door criminaliteit geteisterde provinciestad tot aangeharkte metropool. Deze processen worden geanalyseerd aan de hand van het voorbeeld van Amersfoort en het Noorse Trondheim sinds de jaren tachtig. Amersfoort heeft zich ontwikkeld van door criminaliteit geteisterde provinciestad tot aangeharkte metropool. In Noorwegen spelen vergelijkbare ontwikkelingen maar in een ander tempo: de psychiatrische zorg is er eerder geambulantiseerd, maar de heroïne-epidemie speelt er nu pas. Welke uitwerking heeft de criminaliteitsstijging en ervaring met terrorisme op de Noorse politie en preventiecultuur?