Bodem en water: een stroomgebiedbenadering

Voldoende én schoon water plus een gezonde bodem. Het is geen gemakkelijke opgave; we leven immers met velen in een kwetsbare delta. Inmiddels lopen we in een sterk veranderend klimaat steeds meer tegen de grenzen van het bodem-watersystem aan. Hoe gaan we bijvoorbeeld om met wateroverlast in woonwijken, droogteschade in de landbouw, ophoging van stortplaatsen, daling van veenbodems en zeespiegelstijging? Daarom willen overheden water en bodem sturend laten zijn bij beslissingen over de ruimtelijke inrichting van ons landschap. In deze natuurwetenschappelijke cursus leer je de basis van de aardwetenschappen om te begrijpen hoe, waar en waarom bodem en water zo onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Je start dicht bij huis: je bestudeert het landschap om je heen, en vergelijkt dat met bodem-watersystemen in Nederland en Vlaanderen. Daarbij werk je steeds vanuit een stroomgebiedbenadering. Je komt op deze wijze ook in aanraking met het onderzoek naar landgebruik-transities van jouw docenten. Daarmee leer je allerhande vragen oplossen als: Hoe kunnen we duurzaam omspringen met de beperkte drinkwatervoorraden? Hoe kan water het landschap vormgeven? Hoe kan de interactie tussen bodem en water benut worden om het risico op droogte en overstromingen te verkleinen of zelfs te voorkomen? Hoe groot is de impact van menselijk ingrijpen op het bodem-watersysteem? Je leert naar deze maatschappelijke opgaven kijken vanuit wereldwijd perspectief: de Sustainable Development Goals (SDG’s). Je opgedane kennis en inzichten toetsen we met een DGT-tentamen (meerkeuze en open vragen). Als tentamenopdracht (factsheet) ontrafel je de dynamiek van een van deze opgaven naar keuze in het bodem-watersysteem en presenteer je je bevindingen in een op de maatschappij gericht factsheet. Daarbij leer je ‘open data’-sets te gebruiken om aan de hand van indicatoren een analyse te maken.

Leerdoelen
Na het bestuderen van deze cursus kun je, met ondersteuning, bijdragen aan het in kaart brengen van een milieuwetenschappelijk vraagstuk, en dit probleem nader definiëren (diagnosecompetentie). Eveneens kun je, met ondersteuning, bijdragen aan het onderzoeken van een milieuvraagstuk vanuit een natuurwetenschappelijke invalshoek en de rapportage daarover aan het milieuwerkveld (onderzoekscompetentie). Daarnaast heb je inzicht gekregen in de samenhang tussen de verschillende deelsystemen (met name bodem, oppervlaktewater en grondwater) en, in het bijzonder, de wijze waarop ze interageren. Je bent dan ook in staat om een natuurwetenschappelijk fenomeen in het bodem-watersysteem te beschrijven en te verklaren.