null Kijk terug: Symposium 'Informatiehuishouding, wetsanalyse en wendbare wetsuitvoering'

JLTP_01_head_large.jpg

Kijk terug: Symposium 'Informatiehuishouding, wetsanalyse en wendbare wetsuitvoering'

Digitale ICT wordt door de overheid op steeds meer plekken ingezet. Ook voor uitvoering van wetgeving. Hoe wordt ervoor gezorgd dat dit proces juridisch deugdelijk is en geldende wet- en regelgeving juist worden gereflecteerd? Deze en andere interessante vragen kwamen aan bod tijdens het symposium 'Informatiehuishouding, wetsanalyse en wendbare wetsuitvoering', dat plaatsvond op vrijdag 31 mei 2024 in Heerlen, voorafgaand aan de oratie van Reijer Passchier, hoogleraar Digitalisering en de democratische rechtsstaat aan de Open Universiteit.

De overheid voert steeds meer wetgeving uit met behulp van digitale ICT. Dat heeft grote voordelen, zoals meer snelheid, efficiëntie en mogelijk ook maatwerk. Moderne belastingen, toeslagen en andere sociale voorzieningen zijn zonder inzet van digitale technologie niet eens meer mogelijk.

Computers verstaan echter nog geen mensentaal, althans niet voldoende om wetten één op één te kunnen toepassen. Om digitale uitvoering van wetgeving mogelijk te maken moet deze, kort gezegd, worden omgezet naar code. Dat vergt uiterste precisie. Deze code bepaalt immers de rechten en plichten van burgers en of zij bijvoorbeeld in aanraking komen met toezicht en opsporing. In een democratische rechtsstaat moet code bovendien juridisch deugdelijk zijn en geldende wet- en regelgeving zo precies mogelijk reflecteren.

Sommige wetten zijn bijna één op één om te zetten naar algoritmes waar computers mee kunnen werken. Veel vaker moeten bij het omzetten van wetten naar code keuzes worden gemaakt of moeten regels worden ingevuld of uitgelegd. Wie of wat kan garanderen dat die keuzes en interpretaties op legitieme wijze worden gemaakt? Wie of wat kan er voor zorgen dat de wetten die de democratisch gelegitimeerde wetgever heeft gemaakt goed terecht komen in de systemen van de uitvoerende macht? Deze vragen werden behandeld tijdens dit symposium.

Inhoud symposium

Het symposium werd geopend met een keynote door mr. Reinier Van Zutphen, de Nationale Ombudsman.

Hierop volgden reacties van:

  • mr. dr. Mariette Lokin, Principal consultant bij Hooghiemsta en Partners en auteur van 'Wendbaar Wetgeven'
  • prof. dr. Anne Meuwese, hoogleraar Public Law & Governance of Artificial Intelligence (AI), Universiteit Leiden
  • drs. Ronald Damhof, Chief Data Officer, Ministerie van Justitie en Veiligheid
  • Jesse Six Dijkstra MSc, Tweede Kamerlid namens Nieuw Sociaal Contract (NSC)
  • ir. David Koene, Programmamanager Gegevens bij DUO en promovendus aan de faculteit Bètawetenschappen van de Open Universiteit.

Prof. mr. dr. Reijer en mr. dr. Marelle Attinger traden op als moderator.

Kijk terug

De opnames van de paneldiscussie en de keynote van de Nationale Ombudsman zijn hieronder terug te kijken.

Paneldiscussie:


Keynote Nationale Ombudsman: