Gepersonaliseerd leren met ICT kan ook in het basisonderwijs effectief zijn
Positieve effecten van gepersonaliseerd leren
Gepersonaliseerd leren houdt in dat zowel het leertempo als de instructiemethode wordt aangepast aan de behoeften van de individuele leerling. Eerder onderzoek toont aan dat gepersonaliseerde instructie op korte termijn positief effect heeft op de intrinsieke motivatie, metacognitie en leerprestaties. Intrinsieke motivatie betekent dat iemand uit eigen psychologische behoeften in actie komt. Metacognitief bewustzijn helpt leerlingen om hun leerproces te plannen, organiseren en monitoren.
Gepersonaliseerde instructie heeft dus een positief effect volgens eerder onderzoek, maar dat onderzoek richtte zich vooral op voortgezet en hoger onderwijs. Geldt dit positieve effect ook voor het basisonderwijs? Wat is het effect op langere termijn? En welke rol spelen ICT vaardigheden hierbij? Kevin Ackermans en Gino Camp (Open Universiteit), Anne-Marieke van Loon (Fontys), Marjoke Bakker en Marijke Kral (HAN University of Applied Sciences) onderzochten hoe gepersonaliseerd leren met ICT bijdraagt aan de intrinsieke motivatie, het metacognitief bewustzijn en de leerprestaties van basisschoolleerlingen van 7 tot 12 jaar. Ze keken daarbij naar de leerprestaties op het gebied van wiskunde, spelling, begrijpend lezen en woordenschat. Drie jaar lang volgden ze een grote groep leerlingen en leerkrachten.
Belangrijke voorwaarden en aanbevelingen
De onderzoekers concluderen dat gepersonaliseerde instructie ondersteund met ICT effectief onderwijs oplevert, met name op het gebied van rekenen en spelling. Oók in het basisonderwijs. Oók op de langere termijn. Ze formuleren wel een aantal belangrijke voorwaarden. Het verbeteren van ICT-vaardigheden bij leerlingen en docenten is essentieel, omdat gepersonaliseerd leren moeilijk te implementeren is zonder het gebruik van technologie.
Daarnaast is het belangrijk dat leraren expliciet metacognitieve vaardigheden onderwijzen. Leerlingen ontwikkelen deze vaardigheden namelijk niet altijd vanzelf wanneer ze leren met behulp van ICT. Beleidsmakers zouden het aanleren van metacognitieve strategieën in het curriculum moeten opnemen. Daarnaast zouden scholen - om de implementatie van gepersonaliseerd leren met ICT te optimaliseren - moeten investeren in training en ondersteuning voor leerkrachten. Zo kunnen docenten beter inspelen op de uiteenlopende behoeften van hun leerlingen en hun leerprestaties verbeteren.
Over het onderzoek
De onderzoekers richtten zich op basisschoolleerlingen van 7 tot 12 jaar. Het onderzoek werd uitgevoerd op acht Nederlandse basisscholen en omvatte 82 leerkrachten en 721 leerlingen. De leerlingen en leerkrachten van groep 4 t/m 8 namen deel aan drie meetmomenten over een periode van drie jaar. In totaal voltooiden 588 leerlingen alle drie de metingen. De experimentele groep, die bestond uit 41 klassen, werkte met gepersonaliseerde leerinterventies ondersteund door ICT. Dit waren geen standaard interventies, maar interventies die opgezet werden door ontwerpteams van leerkrachten en onderzoekers en die aansloten bij de behoefte van individuele scholen. Leerlingen in de controlegroep, 35 klassen, volgden het reguliere curriculum. Alle leerlingen vulden vragenlijsten in over hun intrinsieke motivatie en metacognitief bewustzijn. Leerprestaties werden geanalyseerd aan de hand van Cito-scores voor wiskunde, spelling en begrijpend lezen. Verder werden zowel de ICT-vaardigheden van leerlingen als die van leerkrachten gemeten met gestandaardiseerde instrumenten.
De onderzoekers publiceerden hun resultaten in het artikel 'Young learners’ motivation, self-regulation and performance in personalized learning'. Het artikel is openbaar.
