Doven stuiten binnen de ggz op onbegrip en vooroordelen
Kloof tussen cliënt en zorgverlener
De Clerck en Willems wilden in hun onderzoek de toegankelijkheid en toereikendheid van de ggz-voorzieningen voor doven en slechthorenden verkennen. Doven en slechthorenden en zorgverleners blijken verschillende ervaringen te hebben met de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Terwijl zorgverleners het belangrijk vinden de ggz voor iedereen toegankelijk is, voelen doven en slechthorenden zich buitengesloten en onbegrepen, waardoor ze niet goed geholpen worden.
Kennis van gebarentaal en belevingswereld
De Clerck en Willems voerden hun onderzoek uit in Vlaanderen. Ze namen semigestructureerde interviews af met negen doven en slechthorenden en negen zorgverleners. Daarbij vroegen ze naar hun mening over en ervaring met de toegankelijkheid van de geestelijke zorg voor doven en slechthorenden. De dove respondenten gaven aan veel barrières en moeilijkheden te ervaren binnen de ggz, uiteenlopend van miscommunicatie tot niet-effectieve behandelingen. Zorgverleners begrijpen hun unieke mentale, culturele en talige belevingswereld en informatieverwerkingsstrategieën niet. De geïnterviewde zorgverleners daarentegen bleken er wel vertrouwen in te hebben dat zij dove en slechthorende cliënten goed konden helpen. Toch kregen zij gedurende de interviews ook twijfels over de toegankelijkheid van de zorg, met name wat betreft communicatie en de inzet van tolken, een inzet die toch spanningen oplevert rond vertrouwelijkheid.
Stap naar inclusieve ggz
Doven en slechthorenden ervaren in het algemeen al een stigma in de horende wereld en voelen zich vaak beschouwd als 'minderwaardig'. Mede daardoor lopen zij meer risico op mentale klachten zoals depressie en angsten. De onderzoekers hopen dat zorgverleners - mede dankzij dit onderzoek en good practices in het buitenland - meer bewustzijn en kennis verkrijgen over de stigma’s en de communicatiedrempels die doven en slechthorenden ervaren. Ook bewustzijn over het tekortschieten van het huidige zorgaanbod vormt een belangrijke eerste stap richting een inclusieve ggz met gespecialiseerde zorgverlening.
De publicatie Structural stigma in mental health care for deaf and hard of hearing people: the perspectives of care users and caregivers is gratis in het Nederlands te lezen. Bekijk ook de website Kom even praten met uitleg over het onderzoek en de resultaten met gebarentolk.
